Το κλίμα, οι προϋποθέσεις και ο ρόλος του Δ.Πολυχρονάκου.

Με την ίδρυση της ιατρικής σχολής του πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης το 1942 και της πανεπιστημιακής οφθαλμολογικής κλινικής δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για την ίδρυση ,αργότερα μιας αμιγώς οφθαλμολογικής εταιρείας, που θα αποτελούσε στίβο επιστημονικής προόδου και άμιλλας , κυρίως για τους νεότερους οφθαλμίατρους που εγκαθίστανται στη Θεσσαλονίκη και τις επαρχιακές πόλεις της βόρειας Ελλάδας και οι οποίοι, σιγά-σιγά, αυξάνουν σε αριθμό. Ήδη, στην Αθήνα, είχε ιδρυθεί από το 1931 η «Ελληνική Οφθαλμολογική Εταιρεία», στην οποία οι οφθαλμίατροι της εποχής εύρισκαν βήμα για να ανακοινώσουν τις εργασίες τους. Στην ίδια Εταιρεία άρχισε από το 1951 να παρουσιάζει επιστημονικές εργασίες και η Πανεπιστημιακή οφθαλμολογική Κλινική Θεσσαλονίκης, η οποία ήδη από το 1946 παρουσί­αζε τις εργασίες της στην Ιατρική Εταιρεία Θεσσαλονίκης. Προς τα τέλη του 1950, ο οφθαλμίατρος Δημήτριος Πολυχρονάκος, κάνει γνωστή την πρόθεσή του στον Καθηγητή Ι. Χαραμή να εγκαταλείψει την Αθήνα και να εγκατασταθεί μόνιμα στη Θεσσαλονίκη, όπου ζούσε η οικογένειά του. Ο Δ. Πολυχρονάκος, πτυχιούχος της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, ειδικεύτηκε στην Οφθαλμολογία στο Νοσοκομείο του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού με Διευθυντή Κλινικής τον Ι. Χαραμή. Όταν ο τελευταίος διορίστηκε το 1945 στο Οφθαλμιατρείο Αθηνών ως εντεταλμένος υφηγητής -και αργότερα ως τακτικός καθηγητής, ο Δ. Πολυ­χρονάκος, που μόλις είχε τελειώσει την ειδίκευσή του, τον ακολούθησε ως επιμελητής και παρέμεινε κοντά του μέχρι το τέλος του 1950. «Πριν ανα-­ χωρήσω για τη Θεσσαλονίκη», αφηγείται ο Δ. Πολυχρονάκος, «με κάλεσε ο Καθηγητής Ι. Χαραμής και μου είπε: "Κοίταξε να δεις, τώρα που θα πας στη Θεσσαλονίκη, να φτιάξετε και εκεί μια Οφθαλμολογική Εταιρεία, για να μην έχει μόνο η Αθήνα΄΄

Οι πρώτες συγκεντρώσεις των Οφθαλμίατρων της Θεσσαλονίκης. 

Ο Δ. Πολυχρονακος, πράγματι, μόλις εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη φρόντισε να έρθει σε επαφή με όλους τους οφθαλμίατρους της πόλης και της επαρχίας της Βόρειας Ελλάδας και μετά από συζητήσεις, κάνουν στις 10-3-1951 την πρώτη συγκέντρωση στα γραφεία του ιατρικού συλλόγου , που τότε στεγαζόταν στον πρώτο όροφο της οικοδομής Ταττη, Εγνατίας 134. Παραβρέθηκαν οι περισσότεροι οφθαλμίατροι της Θεσσαλονίκης –΄΄μερικοί ήρθαν με γκρίνια ΄΄- και ο Δ. Πολυχρονακος αναπτύσσει το θέμα της ίδρυσης μιας αμιγώς οφθαλμολογικής εταιρείας . Επειδή δεν συμφωνούσαν όλοι και μερικοί από τους πιο ηλικιωμένους δεν ήθελαν την εταιρεία καθαρά επιστημονική αλλά να έχει περισσότερο επαγγελματικό χαρακτήρα , η πραγματοποίηση της ιδέας κινδύνευε να ματαιωθεί και προ του αδιεξόδου , καλείται και σπεύδει στη Θεσσαλονίκη ο ίδιος ο Ι. Χαραμής για να παραβρεθεί στη νέα συνέλευση που συγκαλείται στις 19-5-1951. Εκεί αναπτύσσει δια μακρών το σκεπτικό και τους λόγους ίδρυσης της νέας εταιρείας και τελικά αποφασίζεται με την υποστήριξη των περισσοτέρων η ίδρυση της.

Η ιδρυτική γενική συνέλευση και το καταστατικό της εταιρείας. 

Επακολούθησε στις 16-6-1951 η ιδρυτική γενική συνέλευση όπου γίνεται η πρόταση από τον Δ. Πολυχρονακο να ονομασθεί η εταιρεία ΄΄οφθαλμολογική εταιρεία βορείου Ελλάδος ΄΄ και από τον Γεώργιο Κώνστα να έχει η εταιρεία ως έμβλημα την κεφαλή του Αριστοτέλη. Εκλέγεται το πρώτο διοικητικό συμβούλιο με πρόεδρο τον Δημοσθένη Φραγκοπουλο και γενικό γραμματέα τον Δημήτριο Πολυχρονάκο και αποφασίζεται η πρώτη επιστημονική συγκέντρωση της νέας εταιρείας να γίνει από κοινού με την ελληνική οφθαλμολογική εταιρεία. Οι λεπτομέρειες συζητωνται σε νεα συνεδρία που έγινε για το σκοπό αυτό στις 30-6-1951 και όπου παραβρίσκεται, κατόπιν προσκλήσεως , και τότε Γενικός Γραμματέας της Ε.Ο.Ε. Ιωάννης Φρονιμοπουλος . Στο μεταξύ έχει ήδη συνταχθεί το καταστατικό της εταιρείας που τα κύρια σημεία του είχαν ως εξής:

Α’ . ΟΝΟΜΑ –ΕΔΡΑ Άρθρον 1. Ιδρύεται, με έδραν την Θεσσαλονίκην, Σωματείον υπό την επωνυμιαν «ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ (ο.Ε.Β.Ε.»>.
Β’ ΣΚΟΠΟΙ -ΜΕΣΑ
Άρθρον 2. Σκοποί της Ο.Ε.Β.Ε. είναι η προαγωγή της οφθαλμολογίας και η επαγρύπνησις επί των επαγγελματικών συμφερόντων των εταίρων­ αυτης.
Άρθρον 3. Μέσα δια την επιτυχίαν τών ως άνω σκοπών είναι αι Επι- ~ ατημονικαί Συνεδρίαι της Εταιρείας, τακτικαί και έκτακται. 
Γ. ΜΕΛΗ Περιέχει το άρθρον 4, που ορίζει ποιοι μπορούν να ανακηρυχθούν μέλη (εταίροι) της Εταιρείας, πώς γίνεται η εγγραφή νέων μελών, λεπτο­ μέρειες σχετικά με τα αντεπιστέλλοντα και επίτιμα μέλη, τους επίκουρους γιατρούς , τις υποχρεώσεις των μελών κλπ. Δ’ ΔΙΟΙΚΗΣΙΣ Περιέχει τα άρθρα 5, 6 και 7, που ορίζουν την σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου, τον τρόπο εκλογής του, τα καθήκοντα των μελών του Δ.Σ. κ.ά.
Ε’ ΣΥΝΕΔΡΙΑΙ (ΤΑΚΤΙΚΑΙ -ΕΚΤΑΚΤ ΑΙ) ΤΟ άρθρον 8 ορίζει τον χρόνο που συνέρχεται σε τακτικές Επιστημο­- νικές Συνεδρίες η Ο.Ε.Β.Ε., πότε συγκαλείται έκτακτη συνεδρία, τη διαδι­- κασία που ακολουθείται προκειμένου κάποιος εταίρος να παρουσιάσει μια επιστημονική εργασία κλπ.
Άρθρον 9. Αι εις τας Επιστημονικάς Συνεδρίας της Ο.Ε.Β.Ε. ανακι­- νούμεναι εργασίαι, αι εΠ' αυτών συζητήσεις κλπ. σχετικά, υπό τον περιορι­ αμόν της παρ. 4 του άρθρου 8, δημοσιεύονται εις το «Δ ελτίον της Ελληνικής Οφθαλμολογικής Εταιρείας» εκδιδόμενον εις Αθήνας ή εις έτερον ιατρικόν περιοδικόν αποφάσει της Γεν. Συνελεύσεως, εφ' όσον η Ο.Ε.Β.Ε. δεν εκδιδει ιδιον δελτίον.

--~--~----------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ­ ΣΤ'. ΓΕΝΙΚΑΙ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΙΣ
Περιέχει τα άρθρα 10, 11, 12 και 13 που ορίζουν πότε συγκαλείται η Γεν. Συνέλευση των μελών, πότε θεωρούνται έγκυρες ή άκυρες οι αποφά­σεις της σε σχέση με την απαρτία της συνέλευσης, λεπτομέρειες σχετικά με τους πόρους της εταιρείας, τις συνδρομές, διαχείριση εσόδων κ.ά. 

Η'. ΓΕΝΙΚΑΙ ΔΙΑ ΤΑΞΕΙΣ
Άρθρον 14. Η Ο.Ε.Β.Ε. αποτελεί αδελφήν Εταιρείαν της «Ελληνικής Οφθαλμολογικής Εταιρείας» εδρευούσης εν Αθήναις, μεθ' ής και στενώς συνεργάζεται προς επίτευξιν των κοινών σκοπών αμφοτέρων δι' ανταλλα­γής γνωμών, οργανώσεως οφθαλμολογικών συνεδρίων, μετοχής εις τας επι­στημονικάς συνεδρίας ετέρας τούτων. Άρθρον 15. Δια το χρονικόν διάστημα καθ' ο η Ο.Ε.Β.Ε. δεν εκδίδει ί­διον δελτίον, ποσοστόν των εσόδων αυτής, κατ' έτος καθοριζόμενον υπότης Γενικής Συνελεύσεως, δωρείται εις την «Ελληνικήν Οφθαλμολογικήν Ε­ταιρείαν» προς κάλυψιν των εξόδων της εκδόσεως του δελτίου αυτής. Τοδελτίον της «Ελληνικής Οφθαλμολογικής Εταιρείας» ή το εκδοθησόμενονυπό της Ο.Ε.Β.Ε. διανέμεται δωρεάν εις άπαντας τους εταίρους τηςΟ.Ε.Β.Ε. Το άρθρον 16 δίνει κι άλλες δυνατότητες στη Γεν. Συνέλευση για δω­ρεά χρημάτων στην Ε.Ω.Ε. (έξοδα διοργάνωσης συνεδρίων ή παρεμφερείς σκοπούς). Άρθρον 17. Η Ο.Ε.Β.Ε. έχει σφραγίδα φέρουσαν κύκλω μεν την επι­γραφήν ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ -1951-, εις το μέσον δε την προτομήν του Αριστοτέλους. Το άρθρον 18 διασαφηνίζει λεπτομέρειες σχετικά με την τροποποίη­- ση του καταστατικού και το άρθρον 19 αναφέρει λεπτομέρειες σχετικά με την περίπτωση διάλυσης της Εταιρείας και, εν τοιαύτη περιπτώσει, την μοίρα της υπάρχουσας περιουσίας της: «.. .Διαλυομένης της Ο.Ε.Β.Ε., η πε­ριουσία της περιέρχεται εις την 'Έλληνικήν Οφθαλμολογικήν Εταιρείαν", ήμη υφισταμένης αυτής εις την Εταιρείαν Μακεδονικών Σπουδών». Υπογράφουν τα ιδρυτικά μέλη της Εταιρείας:
Δ. Φραγκόπουλος, Δ. Πολυχρονάκος, Γ. Λάμπρου, Γ. Κώνστας, Θ. Θεοφύλακτος (sic), Αλ. Ηλίας, Γ. Γεωργιάδης, Δ. Τσίπα ς, Β. Ράπτης, Κ Ζερβακάκος, Στ. Σαπουντζής, Αλ. Καραγκουνίδης, Δ. Αναγνώστου, Αν. Μιχα ηλίδ ης, Κ Κώνστας, Ν. Ταουσάνης, Κ Καμπούρογλου, Αντ. Διαμα­ντόπουλος, Οδ. Μάλαμας, Κ Καλαμπόκας, Γ. Γραμμάτας.. 

H πρώτη πανηγυρική συνεδρία Της Ο.Ε.Β.Ε. Οι προσφωνήσεις.

4. Στις 28-29 Σεπτεμβρίου 1951, όπως είχε αποφασισθεί ,γίνεται στη Θεσσαλονίκη με εξαιρετική επιτυχία η πρώτη πανηγυρική συνεδρία της Ο.Ε.Β.Ε, όπου παρέστησαν τα μεγαλύτερα ονόματα της τότε ελληνικής οφθαλμολογίας : Αλέξιος Τράντας, Γεώργιος Κοσμετάτος, Ιωάννης Χαραμής, Βενέδικτος Αδαμαντιάδης, Θεόδωρος Τζανίδης, Νικόλαος Τράντας και πολλοί άλλοι. Η συνεδρία έγινε στο Εμποροβιομηχανικό Επιμελητήριο της πόλης υπό τις ευλογίες του Μη­τροπολίτη Θεσσαλονίκης κκ. Παντελεήμονος.
Κατά την τελετή έναρξης της συνεδρίας πρώτος πήρε τον λόγο ο Πρόεδρος της Ο.Ε.Β.Ε. και προεδρεύων της συνεδρίας Δημοσθένης Φρα­γκόπουλος, ο οποίος μίλησε λιτά και επί της ουσίας: «Παναγιώτατε, Κυρίες και Κύριοι, οι οφθαλμίατροι της Βορείου Ελλάδος, ακολουθούντες το πα­ράδειγμα επιστημόνων μεγάλων επαρχιακών κέντρων και άλλων ευρωπαϊ­κών κρατών, απεφασίσαμεν την σύμπηξιν Οφθαλμολογικής Εταιρείας Βο­ρείου Ελλάδος, σκοπός της οποίας είναι, όπως και της Ελληνικής Οφθαλ­μολογικής Εταιρείας, η προαγωγή της οφθαλμολογίας δια της συμβολής των ειδικών ιατρών της περιοχής μας. Ούτω και τα μέλη της Εταιρείας δια της αμιλλης όπως επιδείξουν αξιολόγους εργασίας θα προάγωνται επιστη- μονικώς, ως και η πόλις μας Θεσσαλονίκη θα καθίσταται επιστημονικόν κέντρον σημαντικόν, όταν μάλιστα, ως ελπιζομεν συντόμως να γίνει, συ­- μπληρωθει η Ιατρική Σχολή Θεσσαλονίκης δια της συμπληρώσεως και της έδρας της Οφθαλμολογίας. »
Κατά την πρώτην συνεδρίαν της Εταιρείας μας εκαλέσαμεν και τους οφθαλμολόγους ολοκλήρου της Ελλάδος, δίδοντες ουτω χαρακτήρα Πανελ­- ληνιου Συνεδρίου εις την έναρξιν της λειτουργίας αυτής. Ευχαριστουμεν ό­- λους τους συναδέλφους, όσοι, αδιαφορούντες δια τας δυσχέρειας και τους κόπους του ταξειδίου, μας ετίμησαν δια της παρουσίας των, ενισχύοντες την προσπάθειάν μας.

»Ευελπιστών ότι οι συνάδελφοι Βορείου Ελλάδος θέλουν κρατήσει εις περιωπήν την νεοσύστατον Εταιρείαν, κηρύσσω την έναρξιν της πρώτης αυτής πανηγυρικ ής συνεδρίας».
Στη συνέχεια παίρνει τον λόγο ο Πρόεδρος της Ε.Ο.Ε. και Καθηγητής Οφθαλμολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Ι. Χαραμής, ο οποίος συγχαι- ρει τους οφθαλμιάτρους «Των Βορείων Επαρχιών» για την ίδρυση της Εται­- ρείας και εύχεται «πάσαν πρόοδον εις τας εργασίας και την ανέλιξιν αυτής». Ακολούθως, ανεβαίνει στο βήμα ο γηραιός Αλέξιος Τράντας, ο οποί- ος συγχαίρει με τη σειρά του τους συναδέλφους της Β. Ελλάδος που πήραν τη γενναία απόφαση«... δια την ίδρυσιν της νέας ταύτης Οφθαλμολογικής Εταιρείας) η οποία προώρισται εσαεί συναγωνιζομένη μετά της Ε. Ο.Ε. Α­- θηνών να συντελέση εις την προαγωγήν της ελληνικής οφθαλμολογίας δι’ ε­- πιστημονικων ερευνών και εντατικής εργασίας.. .».

Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Θεόδωρος Τζανίδης, ο οποίος είναι ήδη μένος από την μετακατοχική κυβέρνηση και προσβλέπει στην επανε­κλο- γή του, αφού την ίδια χρονιά η Σύγκλητος του Πανεπιστημίου αποφά­σισε να προκηρυχθεί η από πολλά χρόνια κενή θέση του Καθηγητού της οφθαλμολογίας. Μακρολογώντας, δράττεται της ευκαιρίας να μιλήσει περισ- σότερο για την Πανεπιστημιακή Οφθαλμολογική Κλινική και εμμέσως να αναφερθεί στο προσωπικό του θέμα, της παύσης του δηλαδή από την καθηγεσία της έδρας της Οφθαλμολογίας: «.. .Μετ' εξαιρετικής ικανοποιή­- σεως xαιρετιζω τους σχόντας την πρωτοβουλίαν της ιδρύσεως της Ο.Ε. εν τη 
Β. Ελλάδι εις την συμπρωτεύουσαν του Ελληνισμού, η οποία τη αντιλή­ψει πάντων των Eλληνων και Κυβερνήσεως και λαου) οφείλει και έχει το δκαωμαι­ να δημιουργήση περί αυτήν όσον το δυνατόν μεγαλυτέραν αίγλην διa της δραστηριότητός της τόσον επί του υλικού όσον και επί του πνευμα­τικου πεδιου. »Από την ευγενή ταύτην σκέψιν επήγασεν η ίδρυσις του Πανεπιστημί­ου ..., έτι δε και της συμπληρώσεως των κενών ακόμη εδρών της...
»Και εάν διάφοροι λόγοι, οι οποίοι δεν είναι του παρόντος μάς εστέ­- ρησαν της επιθυμίας μας όπως συμπληρώσωμεν την προσπάθειάν μας δεν είναι τούτο λόγος δια να μην επιδιωχθεί και η πλήρωσις της έδρας της οθαλμολογικής κλινικής συντόμως και εις εν εκ των Νοσοκομείων εγκατά­- στασις της κλινικής αυτής με πλήρη εξοπλισμόν.. .» Μετά τον Θ. Τζανίδη τον λόγο πήρε ο πρώτος υφηγητής Οφθαλμολο­- γίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Βασίλειος Τσόπελας, ο οποίος το­- ποθετεί το γεγονός της ίδρυσης της Ο.Ε.Β.Ε. στις πραγματικές του διαστά­σεις και με σαφήνεια διαγράψει τις προεκτάσεις του: «... Το γεγονός τουτο, γεγονός αξιοσημείωτον, αποτελούν σταθμόν εις την επιστημονικήν ζωήν του τόπου και ιδιαιτέρως της πρωτευούσης της Β. Ελλάδος προώρισται να παίξη σημαντικόν ρόλον εις την εξέλιξιν του κλάδου μας, συμπληρωματι­κόν του έργου των Πανεπιστημίων.
»Δ ιότι ως γνωστόν τα Πανεπιστήμια έχουν επιφορτισθή την δημιουργίαν επιστημονικού φυτωρίου, την κατάρτισιν νέων επιστημόνων, ους ,οπλιζοντες με τα απαραίτητα από πρακτικής και θεωρητικής απόψεως μέσα ,παραδίδουν εις την κοινωνιαν δια να αναλάβουν βαρύ και επιμοχθον έργον 
»Τότε δε ακριβώς έρχονται συνεπίκουρα των Πανεπιστημίων τα επιστημονικά σωματεία, αι Εταιρειαι, τα συνέδρια τα επιστημονικά εις α καλλιεργείται η θεια του Ασκληπειου τέχνη, εις τας συζητήσεις των οποίων παρουσιάζεται καθετί νέον και βιβλιογραφικως ενημερον. Εις τας εταιρείας αυτας όπου καλλιεργείται επίσης το συναδελφικον πνεύμα εμφανίζεται κάθε επιστημονική εξελιξις , γαλβανίζεται η επιστημονική άμιλλα και κρατύνετε η εμμονή προς την καθ’αυτό ερευναν, στοιχεία απαραίτητα κάθε προόδου. 
»Διατι να το αποκρύψωμεν,. Πόσα πράγματα δεν εδιδάχθημεν ημείς αυτοί εις τας Εταιρείας,. Δια πόσα πράγματα δεν μας εγεννήθη η εύλογος απορία να ερωτήσωμεν εν συνεχεία δε να προστρέξωμεν εις τα βιβλία μας δια να συμπληρώσωμεν τας γνώσεις μας, και γενικά ποίος θα αμφισβητήση ότι την επιστημονικήν μας ανέλιξιν δεν οφείλομεν εις τας Εταιρείας και τα συνέδρια τα επιστημονικά, άτινα κατά καιρούς παρηκολουθήσαμεν,... .». Τέλος, στο βήμα ανέβηκε ο Αντιπρόεδρος της Ιατρικής Εταιρείας Θεσσαλονίκης Χ. Χριστόπουλος, ο οποίος εκφράζει τη λύπη του για την αποχώρηση των οφθαλμιάτρων από την Ιατρική Εταιρεία Θεσσαλονίκης, αλλά αισθάνεται υπερηφάνεια για τη δημιουργία της πρώτης ειδικής εται­ρείας στη Β. Ελλάδα. Ο Δ. Νικολάου, εκ μέρους του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών ανέγνωσε συγχαρητήρια επιστολή, ενώ ο Γραμματέας της Ο.Ε.Β.Ε. Δ. Πολυχρονάκος εξέφρασε τους χαιρετισμούς εκ μέρους των Ν. Ταουσάνη και Αλ. Ηλία, που λόγιο ασθενείας δεν ήταν δυνατόν να παραβρεθούν στη συνεδρία. Τελικά, σε κείνη την πριν τη συνεδρία της Ο.Ε.Β.Ε. έγιναν την πρώτη μέρα εννέα επιστημονικές ανακοινώσεις και η προβολή μιας κινηματο­γραφική